|
[ 簡単な説明 ] 基本的な確率分布(正規分布、χ2分布、t分布、F分布)の累積確率とパーセント点を求める関数のライブラリです。 確率分布は、検定や区間推定、抜取検査等に用いられる重要な統計パラメータです。 各確率分布から導出されるパラメータ(累積確率やパーセント点他)は、正確には半無限積分やガンマ関数等を計算しなければなりませんので、煩雑さを避けるため従来から数値表等を用いています。 本ライブラリで計算するパラメータはすべて近似値ですが、数値表と同等程度の有効数字を持ちますので、実使用上特に問題無いものと思われます。 なお、本ライブラリの実用的な応用方法に関しては、文献等から調べて下さい。 (本ソース集でも、例えば「乱数ライブラリ」中の使用例で、一様乱数や正規乱数の分布を、χ2分布のルーチンを用いて検定しています。) |
| 関数名 | 関数の機能 | 呼び出し例 | アルゴリズム | |
| qnorm( ) | 正規分布 | 累積確率 | p = qnorm(u); | A.m.マーリの方法 |
| pnorm( ) | パーセント点 | p = pnorm(qn); | 戸田の近似式 | |
| qchi( ) | χ2分布 | 上側確率 | p = qchi(x2, n); | Wilson−Hilferty等の方法 |
| pchi( ) | パーセント点 | p = pchi(qc, n); | Cornish−Fisher等の方法 | |
| qt( ) | t分布 | 両側確率 | p = qt(t, n); | |
| qtsub( ) | 両側確率用 スレーブルーチン |
|||
| pt( ) | パーセント点 | p = pt(q, n); | 山内の近似 | |
| ptsub( ) | パーセント点用 スレーブルーチン |
|||
| qf( ) | F分布 | 上側確率 | p = qf(f, n1, n2); | |
| pf( ) | パーセント点 | p = pf(q, n1, n2); | ||
| pfsub( ) | パーセント点用 スレーブルーチン |
|||
/* dist.c */
#include <stdio.h>
#include "sslib.h"
double qnorm(double u)
{
static double a[9] = { 1.24818987e-4, -1.075204047e-3, 5.198775019e-3,
-0.019198292004, 0.059054035642,-0.151968751364,
0.319152932694,-0.5319230073, 0.797884560593};
static double b[15] = { -4.5255659e-5, 1.5252929e-4, -1.9538132e-5,
-6.76904986e-4, 1.390604284e-3,-7.9462082e-4,
-2.034254874e-3, 6.549791214e-3,-0.010557625006,
0.011630447319,-9.279453341e-3, 5.353579108e-3,
-2.141268741e-3, 5.35310549e-4, 0.999936657524};
double w, y, z;
int i;
if(u == 0.) return 0.5;
y = u / 2.;
if(y < -6.) return 0.;
if(y > 6.) return 1.;
if(y < 0.) y = - y;
if(y < 1.)
{
w = y * y;
z = a[0];
for(i = 1; i < 9; i++) z = z * w + a[i];
z *= (y * 2.);
}
else
{
y -= 2.;
z = b[0];
for(i = 1; i < 15; i++) z = z * y + b[i];
}
if(u < 0.) return (1. - z) / 2.;
return (1. + z) / 2.;
}
double pnorm(double qn)
{
static double b[11] = { 1.570796288, 0.03706987906, -0.8364353589e-3,
-0.2250947176e-3, 0.6841218299e-5, 0.5824238515e-5,
-0.104527497e-5, 0.8360937017e-7,-0.3231081277e-8,
0.3657763036e-10,0.6936233982e-12};
double w1, w3;
int i;
if(qn < 0. || 1. < qn)
{
fprintf(stderr, "Error : qn <= 0 or qn >= 1 in pnorm()!\n");
return 0.;
}
if(qn == 0.5) return 0.;
w1 = qn;
if(qn > 0.5) w1 = 1. - w1;
w3 = -log(4. * w1 * (1. - w1));
w1 = b[0];
for(i = 1; i < 11; i++) w1 += (b[i] * pow(w3, (double)i));
if(qn > 0.5) return sqrt(w1 * w3);
return -sqrt(w1 * w3);
}
double qchi(double x2, int n)
{
double w, pw, x, qc;
int i, i1;
if(n < 1)
{
fprintf(stderr,"Error : 自由度 < 1 in qchi()!\n");
return 0.;
}
if(x2 <= 0.) return 1.;
if(x2 > 400.) return 0.;
if(n > 10)
{
w = 2. / (9. * (double)n);
pw = pow(x2 / (double)n, 1. / 3.);
return 1. - qnorm((pw - 1. + w) / sqrt(w));
}
w = exp(-x2 / 2.);
if(n == 2) return w;
x = sqrt(x2);
if(n == 1) return 2. * (1. - qnorm(x));
if((n % 2) == 0)
{
i1 = 2;
qc = w;
}
else
{
i1 = 1;
qc = 2. * (1. - qnorm(x));
w *= (0.797884560750774 / x);
}
for(i = i1; i <= n - 2; i += 2)
{
w *= (x2 / (double)i);
qc += w;
}
return qc;
}
double pchi(double qc, int n)
{
double c1, c2, gam, x, w, wx;
int i, j;
if(qc <= 0. || qc >= 1. || n < 1)
{
fprintf(stderr,"Error : Illigal parameter in pchi()!\n");
return 0.;
}
if(n == 1)
{
w = pnorm(qc / 2.);
return w * w;
}
if(n == 2) return -2. * log(qc);
x = -pnorm(qc);
if(n > 10)
{
w = x * x;
wx = sqrt(2. * (double)n);
c1 = (w - 7.) * x / 9. / wx;
c2 = ((3. * w + 7.) * w - 16.) * 2. / 405. / (double)n;
wx = (double)n + wx * x + 2. * (w - 1.) / 3. + c1 - c2;
if(wx < 0.) return 0.;
return wx;
}
w = 2. / 9. / (double)n;
w = 1. - w + x * sqrt(w);
wx = (double)n * w * w * w;
if((n % 2) == 0) gam = 1.;
else gam = 1.772453850905516;
j = (n + 1) / 2 - 1;
w = (double)n / 2.;
for(i = 1; i <= j; i++) gam *= (w - (double)i);
x = wx / 2.;
c1 = pow(x, w - 1.);
c2 = exp(-x) / 2.;
return wx + (qchi(wx, n) - qc) * gam / c1 / c2;
}
double qt(double t, int n)
{
double t1, t2, w1, w2, w3, wq;
if(n < 1)
{
fprintf(stderr,"Error : n < 1 in qt()!\n");
return 0.;
}
w1 = 0.636619772284456;
if(t < 0.) t = - t;
t1 = t / sqrt((double)n);
t2 = 1. / (1. + t1 * t1);
if((n % 2) != 0)
{
wq = 1. - w1 * atan(t1);
if(n != 1)
{
wq -= (w2 = w1 * t1 * t2);
if (n != 3) qtsub(&wq, n, w2, 0., t2);
}
if(wq > 0.) return wq;
return 0.;
}
wq = 1. - (w2 = t1 * sqrt(t2));
if(n != 2) qtsub(&wq, n, w2, 1., t2);
if(wq > 0.) return wq;
return 0.;
}
void qtsub(double *q, int n, double w2, double w3, double t2)
{
int i, j;
double w;
j = (n - 2) / 2;
for(i = 1; i <= j; i++)
{
w = 2. * (double)i - w3;
*q -= (w2 *= (t2 * w / (1. + w)));
}
}
double pt(double q, int n)
{
double f, f1, f2, f3, f4, f5, u, u2, w, w0, w1, w2, w3, w4, x;
int i, j, k;
if(q < 1.e-5 || q > 1. || n < 1)
{
fprintf(stderr,"Error : Illigal parameter in pt()!\n");
return 0.;
}
if(n <= 5) return ptsub(q, n);
if(q <= 5.e-3 && n <= 13) return ptsub(q, n);
f1 = 4. * (f = (double)n);
f5 = (f4 = (f3 = (f2 = f * f) * f) * f) * f;
f2 *= 96.;
f3 *= 384.;
f4 *= 92160.;
f5 *= 368640.;
u = pnorm(1. - q / 2.);
w0 = (u2 = u * u) * u;
w1 = w0 * u2;
w2 = w1 * u2;
w3 = w2 * u2;
w4 = w3 * u2;
w = ((w0 + u) / f1);
w += ((5. * w1 + 16. * w0 + 3. * u) / f2);
w += ((3. * w2 + 19. * w1 + 17. * w0 - 15. * u) / f3);
w += ((79. * w3 + 776. * w2 + 1482. * w1 - 1920. * w0 - 945. * u) / f4);
w += ((27. * w4 + 339. * w3 + 930. * w2 - 1782. * w1 - 765. * w0
+ 17955. * u) / f5);
return u + w;
}
double ptsub(double q, int n)
{
double eps, qe, s, w;
if(n == 1 && 0.001 <= q && q < 0.01) eps = 1.e-4;
else if (n == 2 && q < 0.0001) eps = 1.e-4;
else if (n == 1 && q < 0.001) eps = 1.e-2;
else eps = 1.e-5;
s = 10000.;
w = 0.;
for(;;)
{
w += s;
if(s <= eps) return w;
if((qe = qt(w,n) - q) == 0.) return w;
if(qe < 0.)
{
w -= s;
s /= 10.;
}
}
}
double qf(double f, int n1, int n2)
{
double d, p, w, y, z;
int i, j, k, m, mn, n;
if(f < 0. || n1 < 1 || n2 < 1)
{
fprintf(stderr,"Error : Illegal parameter in qf()!\n");
return 0.;
}
w = f * (double)n1 / (double)n2;
z = 1. / (1. + w);
m = 2 * (n1 / 2) - n1 + 2;
n = 2 * (n2 / 2) - n2 + 2;
if((mn = 4 - 2 * (n1 % 2) - (n2 % 2)) == 1)
{
y = 0.318309886142228;
p = sqrt(w);
d = y * z / p;
p = 2. * y * atan(p);
}
else if(mn == 2)
{
p = sqrt(z * w);
d = p * z / w / 2.;
}
else if(mn == 3)
{
p = sqrt(z);
d = z * p / 2.;
p = 1. - p;
}
else
{
d = z * z;
p = z * w;
}
if(n1 <= 2 && n2 <= 2) return 1. - p;
y = 2. * w / z;
if((k = n + 2) <= n2)
{
for( ; k <= n2; k += 2)
{
d *= ((1. + (double)m / (double)(k - 2)) * z);
if(m != 1) p = (p + w) * z;
else p += (d * y / (double)(k - 1));
}
}
k = m + 2;
if(k > n1) return 1. - p;
y = z * w;
z = 2. / z;
j = n2 - 2;
for( ; k <= n1; k += 2)
{
d *= (y * (double)(k + j) / (double)(k - 2));
p -= (z * d / (double)(k + j));
}
return 1. - p;
}
double pf(double q, int n1, int n2)
{
double a, b, c, d, eps, fw, f1, f2, qe, qn, s, u, u2, w1, w2, w3, w4;
if(q < 0. || q > 1. || n1 < 1 || n2 < 1)
{
fprintf(stderr,"Error : Illegal parameter in pf()!\n");
return 0.;
}
if(n1 <= 240 || n2 <= 240)
{
eps = 1.e-5;
if(n2 == 1) eps = 1.e-4;
s = 1000.;
fw = 0.;
for(;;)
{
fw += s;
if(s <= eps) return fw;
if((qe = qf(fw,n1,n2) - q) == 0.) return fw;
if(qe < 0.)
{
fw -= s;
s /= 10.;
}
}
}
eps = 1.e-6;
qn = q;
if(q < 0.5) qn = 1. - q;
u = pnorm(qn);
w1 = 2. / (double)n1 / 9.;
w2 = 2. / (double)n2 / 9.;
w3 = 1. - w1;
w4 = 1. - w2;
u2 = u * u;
a = w4 * w4 - u2 * w2;
b = -2. * w3 * w4;
c = w3 * w3 - u2 * w1;
d = b * b - 4 * a * c;
if(d < 0.) fw = pfsub(a, b, 0.);
else
{
if(fabs(a) > eps) fw = pfsub(a, b, d);
else
{
if(fabs(b) > eps) return -c / b;
fw = pfsub(a, b, 0.);
}
}
return fw * fw * fw;
}
double pfsub(double x, double y, double z)
{
return (sqrt(z) - y) / x / 2.;
}
|